තරු දොරටුව

අපි පොඩි කාලෙ දැනට වඩා කොච්චර ලස්සන කතා ගියාද ටීවී එකේ. ඒවායින් එකක් තමයි "රැජණ". මතකද එහෙම එකක් කට්ටියට. පිටසක්වළින් ආපු රාජ කුමාරියක් ගැන කතාවක්. එයාල අපේ ලෝකෙ අයත් එක්ක සම්බන්ධතා පවත්වන්නෙ "තරු දොරටුව" කියල එකක් හරහා. අර ඉංග්‍රීසි කතා මාලාවකුත් තියෙන්නෙ "Stargate" කියල. අන්න එහෙම එකක්.

මේ කතාවෙන් තමයි මම දැන ගත්තෙ තරු දොරටුව කියන සංකල්පය ගැන. ඒ විතරක් නෙවෙයි එහෙම එකක් කියල විශ්වාස කරන එකක් අපේ රටෙත් තියෙනව කියල. මේ වගේ දේවල් ලෝකෙන්ම ආයෙ තියෙන්නෙ ඊජිප්තුවෙයි පේරුවලයි විතරයි කියලත් කොහෙදි හරි මම අහල තියෙනව. ඒ වගේ විශේෂ ස්ථාන කිහිපයක් සමග ආදි කාලයේ සිට පිටසක්වළ ජීවීන් සම්බන්ධතා පැවැත්වූ බවත් ඒ රටවල දියුණු ශිෂ්ටාචාර ඇති වෙන්න මේ සම්බන්ධතා හේතු වුණ බවත් මම අහල තියෙනව. ඒත් ඒව කොයි තරම් දුරට ඇත්තද කියන්න නම් දන්නෙ නෑ මම.

මෙන්න මේ වගේ එකක් ඔය තරු දොරටුව කියන්නෙ...

කොහොම වුණත් ලංකාවෙ තියෙන තරු දොරටුව බලන්න නම් මම ගිහින් තියෙනව. ඒක තියෙන්නෙ අනුරාධපුරේ. කොයි තරම් වාර ගානක් අනුරාධපුරේ ගිිහින් තිබුණත් මේ ගැන හරියටම දැනගෙන ඒක බලන්න යනවමයි කියල හිතාගෙන ගිය ගමනකදි තමයි දැක ගත්තෙ. මට හිතෙන විදියට අපේ බොහෝ දෙනෙක් අනුරාධපුරේ ගියාට මේ කියන තැන ළඟිනුත් ගිහින් ඇති මේ ගැන නොදැන. ඒක ඉතින් අපි ඉතිහාසය ඉගෙන ගෙන තියෙන විදියෙ හෝ අපට ඒක උගන්නල තියෙන විදියෙ වැරැද්දක් හැටියටයි මම නම් දකින්නෙ. ඒ ගැන අපූරු ලිපියක් මෙන්න මෙතන තියෙනව.

කොහොම හරි ඉතින් කතාව මේකයි. ලංකාවෙ තියෙන තරු දොරටුව තියෙන්නෙ අනුරාධපුරේ රන්මසු උයන කියන ස්ථානයේ. එහෙම කිව්වට වැඩි දෙනෙක් දන්නෙ නැතුව ඇති. නමුත් අනුරාධපුරේ ගියාම බොහෝ දෙනෙක් යන තැනක් තමයි ඉසුරුමුණිය. ඔබ ඉසුරුමුණියට ගියාම ඊට දකුණු පැත්තෙන් තිසා වැවේ බැම්ම වෙත යා හැකි පොඩි අඩි පාරක් තියෙනව. මේ අඩි පාරෙන් බැම්ම මතට නැගල දකුණු පැත්තටම පොඩ්ඩ දුරක් ගියහම ආයෙත් දකුණු පැත්තෙ තියෙන නටඹුන් වලට කියන්නෙ රන්මසු උයන කියල. මෙය අනුරාධපුරයේ රජ කළ කිසියම් රජ කෙනෙකුගේ රාජකීය විනෝද ක්‍රීඩා උද්‍යානය ලෙස සැලකෙනව. කවුද දන්නෙ මේකෙ තියෙන පොකුණු වල ඒ කාලෙ රන් මසුන් (Gold Fish) ඉන්න ඇති සමහර විට.

මේ වගේ ලස්සන තැනක් තමයි රන්මසු උයන කියන්නෙ...

මෙතන බොහොම අලංකාරවත් විදියට ගලින් කරවූ කුටි, පොකුණු, කැටයම්, දිය අගල් ආදී අංග රැසක් තියෙනව. ඒ අතර එක් පැත්තක ඇති කුඩා ගල් පර්වතයක මුහුණතේ තමයි මම මේ කියන තරු දොරටුව කැටයම් කරල තියෙන්නෙ.

මේ තියෙන්නෙ රන්මසු උයනෙ තරු දොරටුව...

මේක වෘත්තයක් ඇතුළෙ විවිධාකාර සංකේත කොටල තමයි නිර්මාණය කරල තියෙන්නෙ. සමහරු කියන විදියට එය විශ්වයේ සිතියමක්. එනම් ඈත කාලයේ සිට පිටසක්වළ යම් ජීවීන් කොට්ඨාසයක් අපේ මුතුන් මිත්තන් සමග ගනුදෙනු කළ බවට සාක්ෂියක්. නමුත් මේ ගැන විස්තරාත්මක පර්යේෂණයක් කෙරිල තියෙනවද කියන්න නම් මම දන්නෙ නැහැ. ඒත් ඒ වගේ දෙයක් කළොත් නම් අපි නොදන්න හරිම වැදගත් හා රසවත් තොරතුරු රාශියක් හෙළි වෙන්න ඉඩ තියෙනව කියලයි මට හිතෙන්නෙ.